Dieta wegetariańska to forma żywienia, w którym rezygnuje się z jedzenia mięsa, ryb i pozostałych produktów odzwierzęcych. Podstawowym elementem menu są produkty pochodzenia roślinnego takie jak: warzywa, owoce, zboża, orzechy, rośliny strączkowe. W niektórych odmianach może to być nabiał i jaja. Ostatnimi czasy wegetarianizm stał się szalenie popularnym stylem życia, niemniej jednak w krajach Bliskiego Wschodu i Indiach niejedzenie mięsa dominuje od bardzo dawna. Sam wegetarianizm nie jest stylem jednorodnym, pojawia sporo wersji i rozlicznych sposobów żywienia spowodowanych odmiennymi przesłankami, do których należą między innymi: przekonania moralne, warunki środowiskowe, powody zdrowotne, religijne, kulturowe, czy ekonomiczne. W związku z tym należy podobnie mówić o odmiennych skutkach, brakach lub korzyściach wynikających z wegetarianizmu. Postarajmy się zatem uporządkować informacje na temat wegetarianizmu i opisać korzyści i negatywne strony takiej diety.
Przeróżne typy wegetarianizmu
Można wyróżnić parę kluczowych typów wegetarianizmu, różniących się między sobą tym, jakie artykuły pochodzenia zwierzęcego są dopuszczalne w menu. Każdy z tych sposobów odżywiania może być wielorako przyjmowany, a w praktyce granice między nimi mogą być zmienne. Jednakże uznaje się następujący podział:
Wegetarianizm ovo - jedzenie jaj, lecz bez mięsa i mleka,
Wegetarianizm lacto - konsumowanie nabiału, ale oprócz mięsa i jaj,
Wegetarianizm ovo-lacto - konsumowanie jaj i mleka ale z wyjątkiem mięsa,
Weganizm - eliminacja wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, tj. mięsa, jaj, mleka i jego przetworów, a także miodu i innych produktów pochodzenia zwierzęcego. Weganizm może przyjąć dwie odmiany: frutarianizmu - diety opartej głównie na owocach lub witarianizmu - diety, na którą składają się wyłącznie surowe warzywa i owoce,
Flexitarianizm - dieta polegająca na wyborze roślinnych posiłków jednak bez całkowitej eliminacji mięsa lub produktów pochodzenia zwierzęcego.
Pescowegatarianizm - dieta zawierająca ryby i owoce morza ale z wyłączeniem mięsa.
Czy warto zostać wegetarianinem?
Poprawne menu wegetariańskie musi odznaczać się bogactwem składników i dopasowaniem do konkretnych potrzeb, w nawiązaniu do wieku, płci, aktywności fizycznej i stanu zdrowia. Istnieją wszak ludzie o specjalnych potrzebach żywieniowych np. dzieci, kobiety ciężarne, osoby uprawiające intensywny sport, osoby pracujące fizycznie. Jeżeli mówi się o minusach diety wegetariańskiej, to na ogół odnosi się to do sytuacji deficytów składników. Ażeby ustrzec się przed niedoborem, istotne jest, żeby uwzględnić przeróżne źródła białka roślinnego, takie jak na przykład rośliny strączkowe, orzechy i zboża. W przypadku wegan, którzy eliminują posiłki, dania pochodzenia zwierzęcego, powinni dostarczać odpowiednią ilość składników odżywczych, takich jak witamina B12, kwasy tłuszczowe omega-3, wapń i żelazo. Porządnie prowadzony wegetariański styl odżywiania może poprawić zdrowie i wspomóc w efektywnym podtrzymaniu prawidłowej masy ciała a także przyczynić się do obniżenia ryzyka chorób układu krążenia, nowotworów i cukrzycy. Znaczące jest jednakże, by skonsultować swoje decyzje w sprawie diety z dietetykiem lub lekarzem. Nie wypada także zaniedbywać badań kontrolnych.
